Reeskont oranı nedir sorusu, bankacılık ve finans ile ilgilenen kişilerin sık sık merak ettiği konulardan bir tanesidir. Anlaşılması bazen güç olabilen reeskont oranı, Merkez Bankasının ülkedeki piyasayı düzenleyebileceği araçlardan yalnızca bir tanesidir. Reeskont oranının ne anlama geldiğini bilmeden önce, reeskont terimini iyice anlamak gerekir.

Reeskont, iskonto etmek anlamına gelir. Re-iskonto ise İngilizce’de “re” tekrarlamak anlamına geldiğinden yeniden iskonto etmektir. Bu duruma şu şekilde bir örnek verilebilir: Bir şirketin elinde senetler vardır. Bu senetleri şirket, bankaya iskonto ettirerek kırdırabilir. Daha sonra banka ise bu senetleri Merkez Bankası aracılığı ile tekrar iskonto ettirir. Bu işleme de reeskont adı verilir.

Merkez Bankası, ülke piyasasına bu işlem aracılığı ile finansman sağlamış olur. Şirketlerin iskonto ettirdiği senetlerin bankalar tarafından Merkez Bankası’na iskonto ettirilmesi piyasaya para döneceği anlamına gelmektedir.

Reeskont Oranı Nedir, Nasıl Uygulanır?

Reeskont oranı nedir sorusunu soran kişiler, reeskont oranının nerelerde uygulandığını da merak etmektedir. Reeskont oranı, Merkez Bankası tarafından belirlenen bir orandır. Bu oranı değiştirmek, reeskont ile ilgili herhangi bir düzenlemeyi yapmak da devletin bankası olan Merkez Bankası’na ait bir görevdir.

Reeskont oranının değişmesini etkileyen bazı faktörler bulunmaktadır. Bu oran, mali ortamda bulunan kredinin genişlemesi ve paraya olan talep göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. Merkez Bankası belirlediği faiz oranları ile birlikte ülke piyasasını desteklemeyi amaçlar. Bunu yaparken Merkez Bankası döviz alarak kredi olarak Türk Lirası şeklinde ödeme yapar. Böylelikle Merkez Bankası, kendisine döviz geliri sağlamış olmaktadır.

Reeskont Oranı Nedir?

Reeskont Oranı Nasıl Hesaplanır?

Reeskont oranının hesaplanması aşağıdaki gibidir:

Reeskont Miktarı: (Normal değer x Faiz oranı x Gün sayısı) / ( 36.000 + (Faiz oranı x Gün sayısı)

Normal değer: Senette alınacak olan miktar.

Faiz Oranı: Senette belirtilmiş oran. (Belirtilmemiş ise değerlenme gününde geçerli olan oran kullanılır.)

 Reeskont Kullanım Kuralları Nelerdir?

Reeskont oranı nedir sorusuna cevap verdikten sonra reeskont kredilerinin banka tarafından nasıl kullanacağı da bir başka önemli konudur. Banka reeskont kredilerini aşağıdaki kurallara tabiidir:

• Reeskont kredilerinin limiti 60.000 TL olarak belirlenmiştir.
• Bu belirlenmiş kredi limitinin 20.000’i Türk Eximbank, 30.000’i kamu bankaları ve 10.000’i ise diğer bankalar tarafından kullanılacak krediler için ayrılmıştır.
• Firma başına kredi tutarı ise Kobiler için 25 milyon TL olarak belirlenmişken diğer firmalar için ise 50 milyon TL’dir.
• Aracı bankalardaki komisyon miktarı minimum 150 puan olacaktır.

Reeskont uygulaması zorunlu olmayan bir uygulamadır. Fakat bu seçim bütün borç senetleri ve alacaklar için yapılması şart bir seçimdir. Yani bankalar alacak ve borçlarını reeskonta tabii tutmak zorundadır. Bu kural yalnızca bunlar için geçerlidir. Reeskonta bağlı olacak borcun senede bağlı olması şartı da vardır. Bu senet ile borcun ticari kazanç elde edilmesi ve idamesi ile oluşacak bir borç ilişkisine dayanması gerekmektedir. Reeskont değeri katma değer vergisi dahil olacak şekilde hesaplanmaktadır.

Pek çok kişi reeskont oranı nedir diye sorduktan sonra çeklerin de reeskonta tabi olup olmadığını merak etmektedir. Şunu söyleyebiliriz ki: çeklerin reeskonta tabi tutulup tutulmayacağı konusunda açık olan bir yasal düzenleme henüz bulunmamaktadır. Bu nedenle Gelir İdaresi Başkanlığı, çekin bir ödeme aracı olması sebebi ile reeskonta tabi olmaması gerektiği görüşünde oldu.

Reeskont oranını Merkez Bankası’nın belirlediğinden bahsetmiştik. Merkez Bankası’nın belirlediği reeskont oranı Aralık 2019’da %12,75, Haziran 2020’de %9 ve Aralık 2020’de ise %15,75 şeklinde belirlenmiştir.